Przekroczenie żelaza w wodzie z własnego ujęcia to jeden z głównych problemów, z którym borykają się gospodarstwa domowe. Ten pierwiastek, choć niezbędny dla ludzkiego organizmu, jest w stanie spowodować wiele szkód i sprawić, że woda dla wielu osób nie będzie zdatna do spożycia.
Jak sobie z tym radzić? Jakie są metody odżelaziania wody? Który odżelaziacz będzie najlepszy? Jak działają takie urządzenia? Żelazo wcale nie jest pierwiastkiem pożądanym w wodzie użytkowej i należy zrobić wszystko, by jego ilość została zredukowana.
Obecność zażelazionej wody w gospodarstwach domowych potrafi spowodować wiele szkód, a korzystanie z niej jest bardzo uciążliwe. W dodatku woda z wysokim stężeniem żelaza często ma metaliczny posmak, jest mętna i ma inną barwę. Jest kilka źródeł żelaza przedostającego się do wód głębinowych. Wśród nich można wymienić skały magmowe i osadowe.
Żelazo przedostaje się do wody poprzez wymywanie ze skał oraz gleby. Innym powodem przedostawania się żelaza do wód są zanieczyszczenia, w tym ścieki przemysłowe z kopalni czy zakładów metalurgicznych. Powodem wyższego stężenia żelaza w wodzie może być także korozja zbiorników i elementów instalacji.
W jaki sposób walczyć z nadmiarem żelaza w wodzie?
Najlepszym sposobem na usunięcie żelaza jest proces zwany odżelazianiem wody. Nie można jednak w tym momencie mówić o jednej metodzie i jednym typie urządzenia, które miałoby temu służyć. Metody: filtry narurowe, kolumny filtracyjne, odżelaziacze regenerowane różnego typu regeneratami, odżelaziacze wody wymagające wstępnego napowietrzania. Niewielkie przekroczenia żelaza da się nawet usunąć za pomocą zmiękczacza wody. Proces odżelaziania będzie działał zależy od wielu czynników:
- stężenia żelaza w wodzie
- stężenia manganu w wodzie
- pH wody
- utlenialności
- zasadowości
- barwy
- mętności
- występowania jonu amonowego
- Ogólnie metody odżelaziania przy wyższych stężeniach związków żelaza w wodzie można podzielić na dwa rodzaje:
- a) Metody z wykorzystaniem środków do regeneracji takich jak: nadmanganian potasu, podchloryn, sól, ozon
- b) Metody wymagające napowietrzania
ODŻELAZIANIE WODY Z REGENERATAMI
Urządzenia ze złożami regenerowanymi nadmanganianem potasu działają podobnie jak te wymagające napowietrzania. Różnicę stanowi źródło pochodzenia tlenu. W tym rodzaju urządzeń tlenki gromadzone są na złożu oraz w wodzie.
Można je stosować do większości rodzajów wód (o różnym pH, etc.), nawet przy wyższych stężeniach żelaza. Nie jest to metoda wolna od wad. Przede wszystkim kłopot może stanowić obecność zbiornika na regenerat. Stale trzeba kontrolować jego poziom, ponieważ jeśli nie będzie go wystarczająco dużo, może nie dojść do prawidłowej regeneracji, a ostatecznie do zakłócenia samego procesu odżelaziania wody.
Ponadto inżektor oraz wężyki w takim urządzeniu mogą się zwyczajnie zapchać. Kiedy w urządzeniu regenerowanym nadmanganianem potasu dojdzie do awarii lub regeneracja nie zostanie przeprowadzona w sposób prawidłowy, z kranu może popłynąć fioletowa woda, która stanowi realne zagrożenie dla zdrowia.
Przykładem złoża, które wykorzystuje do regeneracji nadmanganian potasu jest dość popularny Greensand. Odżelaziacze regenerowane roztworem nadmanganianu potasu działają w wielu domach, jednak ich użytkowanie jest obciążone pewnym ryzykiem.
ODŻELAZIANIE WYMAGAJĄCE WSTĘPNEGO NAPOWIETRZANIA
Ze względu na o wiele łatwiejszą eksploatację oraz brak niebezpieczeństwa dla zdrowia człowieka w trakcie użytkowania, o wiele częściej w gospodarstwach domowych są stosowane urządzenia odżelaziające wymagające wcześniejszego napowietrzania wody.
Jednym z największych zalet i przeważającym argumentem na rzeczy wyboru metody z napowietrzaniem jest fakt, że nie trzeba stosować żadnych środków chemicznych na żadnym z etapów pracy. Wszystko opiera się na naturalnych procesach, a regeneracja przeprowadzana jest za pomocą płukania wstecznego zwykłą wodą bez żadnych dodatków.
Warto zdawać sobie sprawę, że w woda z własnych ujęć najczęściej zawiera w sobie żelazo w formie rozpuszczalnej. Jeśli woda zetknie się z tlenem, dochodzi do procesu utleniania, a żelazo z formy rozpuszczalnej w formę nierozpuszczalną. W taki sposób dochodzi do wytrącania się rdzawych cząstek stałych żelaza z wody. W taki właśnie sposób działają odżelaziacze ze wstępnym napowietrzaniem.
Najpierw dochodzi do wstępnego napowietrzania wody, żelazo zaczyna się wytrącać. Następnie na złożu filtracyjnym dochodzi do katalizy. Żelazo w formie nierozpuszczalnej pozostaje na złożu, a użytkownik otrzymuje oczyszczoną wodę pozbawioną tej substancji.
Na podobnej zasadzie działają odżelaziacze wymagające montażu zwężki napowietrzającej (dobrym przykładem jest odżelaziacz wody Ecoperla Ironitower lub odżelaziacz i odmanganiacz wody Ecoperla Sanitower), jak i odżelaziacze wyposażone w komorę sprężonego powietrza (niedługo w ofercie marki Ecoperla pojawi się Ecoperla Oxytower).
ODMANGANIANIE WODY
W wodzie pitnej nie może znajdować się wiele jonów manganu. Jeśli jest ich za dużo, płyn ma nieprzyjemny smak i zapach. Taka woda w zasadzie nie nadaje się do picia. Żeby ją uzdatnić, stosuje się różne metody tzw. odmanganiania. Dozwolona wartość dla manganu wynosi 0,050 mg/dm3. Nie tylko na wodę pitną nakłada się tego typu ograniczenia. Również w zakładach pracy należy stosować się do odpowiednich przepisów.
Odmanganianie zwykle przeprowadza się wtedy, gdy woda jest czerpana ze źródeł podziemnych lub infiltracyjnych. Do jej uzdatnienia trzeba zastosować specjalistyczne techniki filtrujące płyny. Czasami odmanganianie potrzebne jest także w przypadku wód powierzchniowych. Wodę czerpaną z tego typu źródła wystarczy jednak standardowo przefiltrować lub poddać procesom koagulacji i sedymentacji.
Specjalistyczne metody filtrowania wody opierają się na wykorzystaniu profesjonalnych urządzeń. Zwykle związki manganu usuwa się tak samo jak związki żelaza. Z tego powodu procesy odżelaziania i odmanganiania przeprowadza się jednocześnie. Proces uzdatniania wody składa się z kilku etapów.
Najważniejszymi z nich są korekty poziomu pH wody oraz filtracja. Bardzo skutecznym sposobem oczyszczania wody jest wykorzystanie urządzeń z odpowiednio dobranymi złożami, które pokrywa się odpowiednimi substancjami. Dwutlenek manganu, który wytrąca się w takiej mieszaninie, nie może później rozpuścić się w wodzie.
Dzięki temu łatwo go usunąć z cieczy przy pomocy metod mechanicznych. Kiedyś filtry instalowane w gospodarstwach domowych miały duże rozmiary, były nieporęczne i kosztowne. Dzisiaj w każdym domu, w którym zużywa się wiele wody, można zainstalować niewielki odżelaziacz z funkcją wytrącania i usuwania jonów manganu.
Negatywny wpływ na instalacje i sprzęty
Mangan w wodzie pitnej wpływa niekorzystnie nie tylko na walory smakowe. Cząstki pierwiastka mogą uszkodzić instalację wodno-kanalizacyjną w domu oraz urządzenia AGD podłączone do takiej instalacji. Woda z dużą zawartością manganu pozostawia żółto-brązowe plamy na wannie lub praniu. Ciecz może też skutecznie uszkodzić armaturę, zostawiając na jej powierzchni nieestetyczne zacieki.
Korzyści z odżelaziania i usuwania manganu z wody
Występujące w wodzie związki żelaza i manganu mają szkodliwy wpływ zarówno na zdrowie człowieka jak i na instalację oraz urządzenia. Powodują zarastanie instalacji, zażółcenie urządzeń sanitarnych i domowych. Zbyt wysoki poziomu żelaza powoduje zwiększenie ryzyka zawału serca lub powstawanie nowotworów a przedawkowanie manganu może prowadzić do demencji, schizofrenii, pogłębienia choroby Parkinsona. Odżelazianie i usuwanie manganu sprawia że:
– następuje spadek barwy i mętności wody dzieki czemu prana odzież nie ulega zniszczeniu wskutek powstawania żółtobrązowych lub brunatnych zacieków.
– na urządzeniach sanitarnych (umywalki, wanny, kabiny prysznicowe) nie powstają ciemne, ciężko usuwalne lub nawet trwałe zacieki. następuje ograniczenie masowego rozwoju bakterii żelazistych, powodujących korozję bakteryjną.
– ustaje efekt zarastania żelazem przewodów, wodomierzy i instalacji domowej co zabezpiecza armaturę i instalację przed zamuleniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi.Diametralnie poprawia się smak wody. Woda może być stosowana do produkcji napojów, soków i innych celów spożywczych.
– zlikwidowany zostaje nieprzyjemny zapach spowodowany przez chlor zawarty w wodzie wodociągowej, stosowany jako środek dezynfekujący.
– eliminowana jest z wody zawiesina, piasek, muł oraz wtórne zanieczyszczenia, których obecność spowodowana jest złą jakością instalacji.
– dzięki usunięciu zanieczyszczeń następuje odciążenie innych urządzeń do uzdatniania wody (zmiękczacz, odazotaniacz, kolumna węglowa) i przedłużenie ich żywotności.