Lampy bakteriobójcze są jedną z najpopularniejszych metod dezynfekcji wody ze studni. Użytkownicy doceniają je za to, że oczyszczają wodę nie wprowadzając do niej żadnych substancji chemicznych mających wpływ na parametry.
Działanie lampy bakteriobójczej można porównać do żarówki w instalacji oświetleniowej. Jej praca zaczyna się wtedy, gdy zostanie włączona. Każda lampa UV posiada obudowę, która zazwyczaj wykonana jest ze stali nierdzewnej. Oprócz tego znajdziemy w nich promienniki UV oraz układ zasilający urządzenie.
Lampa UV będzie działała tylko, jeśli układ zasilający zostanie włączony i dostarczy promiennikowi odpowiednie napięcie. Do zwalczania wirusów i bakterii z wody stosuje się promieniowanie ultrafioletowe. To właśnie ono powoduje szybką reakcję fotochemiczną i wyniszcza DNA bakterii. W ten sposób dochodzi do całkowitej likwidacji mikroorganizmów lub blokowana jest możliwość rozmnażania się. Mikroorganizmami najmniej odpornymi na działanie promieni UV są bakterie oraz wirusy, natomiast największą odporność wykazują drożdże i pleśnie.
Liczne doświadczenia wykazały, że największą skuteczność ma promieniowanie UV-C o długości 254 nm. Jak się okazuje promienie UV oddziałują w wodzie nie tylko na drobnoustroje. Świetnie radzą sobie także z wolnym ozonem. Ten pozostaje choćby po dezynfekcji wody metodą ozonowania i może powodować kłopoty z układem oddechowym.
Promienie UV katalizują ozon do nieszkodliwej postaci tlenu. Lampy bakteriobójcze dobrze radzą sobie także z węglem organicznym. Ten może odpowiadać za niekorzystny smak i zapach wody.
Promieniowanie UV powoduje, że organiczne związki węgla są utleniane do formy wody i dwutlenku węgla. Oprócz tego promieniowanie UV zwalcza chlor oraz chloraminy. Na pewno bez problemu poradzi sobie z wolnym chlorem, jeśli jego ilość nie przekroczy 1,0 ppm.
Zalety lamp bakteriobójczych
– do prawidłowego działania nie potrzebują żadnych środków chemicznych
– nie wpływa na walory organoleptyczne wody
– dezynfekcja promieniami UV jest uznawana za jedną z najbardziej wydajnych
– woda wymaga bardzo krótkiego czasu naświetlania, by przejść skuteczny proces dezynfekcji
– stosowanie lamp bakteriobójczych jest bardzo wygodne i tanie w eksploatacji
Wady lamp bakteriobójczych
– zanieczyszczenia obecne w wodzie zapychają lampę bakteriobójczą i znacznie zmniejszają skuteczność – promieniowania ultrafioletowego
– dezynfekcja odbywa się miejscowo, a to oznacza, że woda dalej przepływając przez rury może ulec ponownemu zanieczyszczeniu
Czy lampa UV wystarczy?
W wielu przypadkach, właśnie ze względu, na jakość wody pod względem fizykochemicznym, lampa bakteriobójcza nie będzie wystarczającym rozwiązaniem.
Przez zanieczyszczenia w wodzie nie tylko może dojść do awarii, ale przede wszystkim bardzo spada wydajność. Zanieczyszczenia takie jak piasek, muł, rdza mogą prowadzić do zapchania lampy UV i spowodować poważne zniszczenia komponentów, ale oprócz tego stanowią doskonałą osłonę dla mikroorganizmów.
Podczas przepływu wody drobnoustroje mogą zostać zakryte przez większe cząstki mechaniczne, przez co promieniowanie UV-C zwyczajnie ich nie dosięgnie. W takim przypadku dezynfekcja staje się praktycznie bezsensowna. Założenie filtra mechanicznego przed lampą sterylizującą jest traktowane jako niezbędne minimum. Ten komponent należy zakupić zawsze przy okazji decyzji o instalacji lampy UV.
Równie niebezpieczne dla prawidłowego działania lamp bakteriobójczych są zanieczyszczenia takie jak żelazo czy wysoki stopień twardości wody. Wytrącający się osad osiada na rurze osłonowej rozgrzanego promiennika. Warstwa staje się coraz większa i z ogromną skutecznością zmniejsza ilość promieni UV przedostających się do wody. Stopień twardości wody nie powinien być wyższy niż 120 mg CaCO3/l, natomiast żelazo nie może przekraczać 0,3 mg Fe/l.
Przed podjęciem decyzji o zakupie lampy UV najlepiej więc oprócz analizy wody pod względem mikrobiologicznym zlecić również analizę fizykochemiczną. Czasami wystarcza jedynie zestaw składający się z lampy bakteriobójczej i filtra mechanicznego, w innych przypadkach niezbędna jest instalacja zmiękczacza wody czy odżelaziacza wody. O doborze sposobu uzdatniania w największym stopniu decydują wyniki analizy wody.
