Częstość Wykonywania Pomiarów

Częstość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych – dlaczego to takie ważne?

Regularne badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy są kluczowe dla zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Czynniki takie jak hałas, pyły, substancje chemiczne, promieniowanie czy niekorzystne mikroklimaty mogą mieć poważny wpływ na zdrowie pracowników i efektywność ich pracy. Jak często należy wykonywać takie pomiary? Dlaczego regularność jest tak istotna? Odpowiadamy w tym artykule.

Obowiązki pracodawcy według przepisów

Zgodnie z polskimi przepisami prawa pracy oraz wymogami BHP, pracodawca ma obowiązek monitorować warunki pracy i dbać o eliminację lub ograniczenie czynników szkodliwych. Częstość badań jest określona przez:

• • Kodeks pracy – art. 207 jasno wskazuje na obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

• • Rozporządzenia ministra zdrowia i ministra pracy – szczegółowe regulacje precyzują, jakie pomiary należy wykonywać oraz w jakich odstępach czasowych.

Czynniki wpływające na częstotliwość badań

Częstotliwość badań i pomiarów zależy od kilku kluczowych elementów:

• • Charakterystyki środowiska pracy
    W miejscach, gdzie występują szczególnie uciążliwe czynniki szkodliwe (np. wysokie stężenie pyłów czy substancji chemicznych), pomiary powinny być wykonywane częściej – nawet co kilka miesięcy.

• • Zmiany technologiczne lub organizacyjne
    Każda zmiana w procesie technologicznym, używanych materiałach czy organizacji pracy może wpłynąć na środowisko pracy. W takich przypadkach konieczne są ponowne pomiary.

Dlaczego regularne badania są tak istotne?

Regularność pomiarów to nie tylko spełnianie wymogów prawnych, ale przede wszystkim troska o zdrowie pracowników i minimalizowanie ryzyka:

• • Wczesne wykrycie zagrożeń – Regularne pomiary umożliwiają identyfikację czynników szkodliwych, zanim staną się poważnym problemem.

• • Ochrona zdrowia pracowników – Utrzymywanie bezpiecznych warunków pracy zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób zawodowych.

• • Zgodność z przepisami i uniknięcie kar – Pracodawcy, którzy nie wykonują pomiarów, narażają się na surowe sankcje finansowe i prawne.

• • Poprawa efektywności pracy – Bezpieczne środowisko pracy wpływa na morale i wydajność pracowników.

Jak często należy wykonywać badani i pomiary środowiska pracy? 

Dokładne wytyczne określone są w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. 

Termin pierwszych badań i pomiarów: 

Pracodawca zapewnia wykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.

Termin kolejnych badań i pomiarów: 

Termin kolejnych badań i pomiarów uzależniony jest od krotności ostatniego wyniku: 

Hałas , hałas ultradźwiękowy, drgania mechaniczne: 

• • co najmniej raz na dwa lata – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,2 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN)

• • co najmniej raz w roku – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,5 wartości NDN.

Czynniki chemiczne oraz pyły: 

• • W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego lub pyłu, z wyjątkiem czynnika o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, badania i pomiary wykonuje się:
    

     

    • • co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS)
    • • co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS.

• • W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego lub pyłu o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, badania i pomiary wykonuje się:
    

     

    • • co najmniej raz na sześć miesięcy — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS;
    • • co najmniej raz na trzy miesiące — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,5 wartości NDS.

Mikroklimat: 

• • W przypadku występowania mikroklimatu zimnego albo gorącego badania i pomiary wskaźników mikroklimatu wykonuje się raz w roku.

Nielaserowe promieniowanie optyczne: 

• • co najmniej raz na dwa lata – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,4 do 0,7 wartości maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji (MDE)

• • co najmniej raz w roku – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,7 wartości MDE.

Pole elektromagnetyczne: 

• • co najmniej raz na dwa lata – jeżeli podczas ostatniego pomiaru (w miejscu wykonywania pracy) stwierdzono występowanie tylko strefy pośredniej;

• • co najmniej raz w roku – jeżeli podczas ostatniego pomiaru (w miejscu wykonywania pracy) stwierdzono występowanie również strefy zagrożenia albo strefy zagrożenia i strefy niebezpiecznej.

Gdzie: 

– Miejsce pracy – rozumie się przez to miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywanymi pracami 

Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2023 poz. 419)

Podsumowanie

Częstość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych zależy od rodzaju zagrożeń, specyfiki środowiska pracy oraz zmian technologicznych. Regularność tych działań to klucz do ochrony zdrowia pracowników i utrzymania zgodności z przepisami prawa. Warto pamiętać, że inwestycja w bezpieczeństwo pracy przekłada się nie tylko na zdrowie pracowników, ale również na stabilność i rozwój firmy.

Zapewnienie regularnych badań to obowiązek pracodawcy, który wpływa na przyszłość każdego przedsiębiorstwa. Dbajmy o bezpieczne miejsca pracy, bo zdrowie jest najważniejsze!